Terug
20 oktober 2025

Dit artikel maakt deel uit van een reeks. Onderaan dit artikel vind je alle artikelen.

De noodzaak om als bedrijf te verduurzamen wordt voor veel bedrijven steeds duidelijker en urgenter. Denk aan de energietransitie, circulaire economie, klimaatadaptatie en biodiversiteit. Deze opgaven vragen om ruimtelijke en operationele aanpassingen, zoals vergroening, waterbuffers en efficiënter grondstoffengebruik. Ondernemers lopen daarbij steeds vaker tegen de grenzen van systemen aan.


Samenwerken op verschillende schaalniveaus

Onze visie is dat duurzaamheidsvraagstukken bij ondernemers om individuele en collectieve aanpakken vragen. Een stevige inzet vanuit overheden op de collectieve aanpak is nodig om echt impact te maken. Vanuit samenwerking tussen bedrijven, overheden en andere partijen. Die samenwerking vindt plaats op verschillende schaalniveaus:

  • Kleine geografische schaal – Bijvoorbeeld op een specifiek bedrijventerrein waar bedrijven samen oplossingen zoeken voor netcongestie.

  • Gemeentelijke schaal – Lokale ondernemersverenigingen kunnen leden inspireren en ondersteunen bij verduurzaming.

  • Regionale schaal – Denk aan regionale mkb-programma’s, regiodeals en netwerken zoals Circulair Friesland of Circulair Utrecht, waar collectieve aanpak en programmamanagement centraal staan.

  • Ketens – Samenwerking in ketens helpt restafval te verminderen en overschotten te voorkomen.

Help het MKB verduurzamen

Maar hoe kun je het mkb in jouw regio of sector nou goed helpen bij de verduurzaming? Op elk schaalniveau zien we vier elementen terug die bijdragen aan een succesvolle collectieve verduurzamingsaanpak:

  • Start met een visie – Een gedeelde visie op verduurzaming vormt de basis. Wat is het toekomstbeeld voor het gebied, de sector of de keten? Welke economische en ruimtelijke keuzes horen daarbij?

  • Stimuleer organiserend vermogen – Samenwerking vraagt om structuur. Denk aan een professionele entiteit of netwerkorganisatie die fungeert als aanspreekpunt en regisseur. Dit kan bijvoorbeeld een parkmanager zijn op een bedrijventerrein, of een programmamanager in een regiodeal.

  • Faciliteer collectieve projecten – Van visie naar actie: realiseer samen projecten zoals energiehubs, materialenhubs, deelmobiliteit of vergroening. Vanuit een collectieve aanpak vergroot je de slagkracht en leer je van elkaar.

  • Zorg voor structurele ondersteuning – Duurzame samenwerking vraagt om passende financiering, niet alleen voor projecten maar ook voor het organiseren en beheren ervan. Denk aan ondernemersfondsen, investeringszones of programmatische ondersteuning.

Voorbeelden samenwerking bedrijventerreinen

Waar kun je concreet aan denken? We illustreren dit graag met enkele voorbeelden op het schaalniveau van bedrijventerreinen, waar nu veel kansen liggen om opgaven vanuit samenwerking op te pakken.  

Regiodeal Zwolle

Binnen de regiodeal Zwolle bundelen we krachten om ca. 36 projecten op bedrijventerreinen in de regio een stap verder te helpen. Van camerabeveiliging tot vergroening en van energiehubs tot organiserend vermogen. Samen met VNO-NCW midden vormt KplusV het programma-management. We zorgen niet alleen voor monitoring van projectdoelen binnen de subsidie-eisen maar gaan juist een stap verder door inzet van het netwerk om verschillende energie-hub projecten aan elkaar te verbinden of inzicht te geven in marktpartijen op het vlak van camerabeveiliging. In de Community of Practice worden de geleerde lessen gedeeld.

Noordersluis in Lelystad

Ook op individuele bedrijventerreinen bieden we ondersteuning. Samenwerking begint bij urgentie én bij organisatiegraad. We ondersteunen bijvoorbeeld een collectief van bedrijven op bedrijventerrein Noordersluis in Lelystad met de oprichting van een energiecoöperatie. De coöperatie dient om straks een Groepstransportovereenkomst met de netbeheerder af te kunnen sluiten en op langere termijn activiteiten naar een energieneutraal terrein in 2040 op te pakken. We begeleiden de afwegingen rondom zeggenschap, sturing, investering en commitment om tot oprichting van de entiteit te komen.  

Wat zijn de voordelen?

Samenwerken op bedrijventerreinen levert tastbare voordelen op. Ondernemers besparen kosten door collectieve energie- en materialenhubs, versterken hun concurrentiekracht via kennisdeling en gezamenlijke innovatie, en vergroten hun aantrekkelijkheid als werkgever door een toekomstbestendige werkomgeving. Voor de regio betekent dit meer werkgelegenheid, een robuustere economie en een versnelling van de noodzakelijke transities. Door slim samen te werken, maken we van bedrijventerreinen niet alleen een plek om te ondernemen, maar een motor voor duurzame groei en regionale veerkracht.

Tot slot

Een aanpak voor het collectief om tot structurele oplossingen te komen, dat is waar wij in geloven. Juist in collectieve aanpakken ontstaat de energie voor organiserend vermogen, de slagkracht en de continuïteit die nodig zijn om écht verschil te maken.

Wat wil jij in jouw regio realiseren?

Wij geloven in een aanpak die begint bij de vraag van de ondernemer. Deze aanpak sluit naadloos aan op de landelijke actieagenda mkb-dienstverlening, die pleit voor een vraaggestuurd stelsel van publieke ondersteuning. We delen inzichten, ervaringen en lessen uit projecten die we voor tientallen opdrachtgevers hebben gedaan. 

Meer weten?

Deel