We hebben allemaal een rol te spelen in de realisatie van het Klimaatakkoord. De overheid zet de lijnen uit en actieve deelname van burgers en bedrijven is nodig om de verschillende rollen, zoals die van ontwikkelaars, financiers en belanghebbenden, in te vullen. Inzet van private financieringsinstrumenten passen perfect in deze denkrichting. Vaak heeft de overheid daarbij een initiërende rol, draagt zij ook een deel van het risico en is private deelname een expliciete voorwaarde. Ondanks de voordelen worden deze private instrumenten helaas nog niet overal ingezet.
Het klimaatakkoord is dus een gezamenlijke opgave. Subsidies zijn een traditioneel middel om burgers en bedrijven tot actie te bewegen. Van een investering via subsidie stroomt geen geld terug. Daarbij is een subsidie ingericht voor een specifiek doel en daardoor relatief algemeen, met voorwaarden en harde eisen om de subsidie uitvoerbaar te houden. Nauwkeurige financieringsinstrumenten maken gerichtere en duurzamere actie mogelijk, met meer voordelen op lange termijn voor álle betrokken partijen: de overheid zelf (want financiële return), bedrijven (meer passende financiering) en de maatschappij (meer middelen om meer en effectiever initiatieven te ondersteunen).
We zetten vijf manieren onder elkaar om duurzame financieringsinstrumenten in te zetten. En niet alleen theoretisch, van alle genoemde instrumenten zijn werkende praktijkvoorbeelden beschikbaar.
- Energy Service Company
Een ESCO neemt aanleg, beheer en levering van energie voor een overheid of bedrijf voor haar rekening, tegen een vooraf afgesproken tarief. De circulaire variant op een ESCO is een CESCO. - SocialImpact Bonds
Investeerders in een Social Impact Bond financieren een maatschappelijke innovatie voor. Alleen als de innovatie daadwerkelijk succesvol is, betaalt de partij die daar de financiële vruchten van plukt terug. - Small Business Innovation Research
SBIR is een (precommerciële) vorm waarmee de overheid onderzoeks- en ontwikkelingsdiensten inkoopt. Met SBIR daagt de overheid ondernemers uit om innovatieve oplossingen te ontwikkelen voor maatschappelijke vraagstukken. Bij succes kan de aanbestedende overheid het nieuwe (type) product inkopen. - Overheid alslaunchingcustomer
De provincie nodigt de markt uit om in te springen op bepaalde thema’s en pakt de rol van launching customer voor een nieuw product of dienst, die zij samen met een start-up cocreëert. - Fondsen
Fondsen ondersteunen kansrijke en innovatieve bedrijven door directe of indirecte investering van risicodragend kapitaal of leningen. Provincie Noord-Holland heeft bijvoorbeeld, in samenwerking met KplusV en StartGreen Capital, het fonds PDENH (Participatiefonds Duurzame Economie Noord-Holland) opgezet. Het fonds jaagt duurzaam ondernemerschap aan, door te focussen op bedrijven in de sectoren: energietransitie, circulaire economie en duurzame mobiliteit.
Naast ontwikkelen en uitvoeren van financieringsinstrumenten ondersteunt KplusV ook ondernemers die een duurzaam doel voor ogen hebben. Een mooi voorbeeld hiervan is H2-Drive. Ondernemers in deze samenwerking hebben als doel om in Arnhem en omgeving minimaal 90 waterstofauto’s te laten rijden. Dit kan een ondernemer niet alleen realiseren, dus is samenwerking met de overheid, KplusV en diverse andere private partijen gezocht. Met als resultaat: waterstofauto's zijn ingekocht, afnemers zijn geworven en een launching customer is gevonden. Op weg naar het bereiken van het doel dus!
PDENH en H2-Drive zijn twee voorbeelden van samenwerking tussen publieke en private partijen. De doelen uit het Klimaatakkoord komen dichterbij door gericht in te zetten op (het financieren van) relevante activiteiten. Financieringsinstrumenten kunnen dus op maat ingezet worden. Daarom verschilt de keuze voor een geschikt instrument per regio, plaats, omstandigheid en doel. Een goede analyse en inventarisatie bij aanvang is van belang. KplusV heeft hiervoor een quickscan, die essentieel is voor de start van het onderzoek. De scan bestaat uit verschillende onderdelen. Zoals onderzoek naar de mogelijkheden van een instrument, of de behoeften van de doelgroep. Door de quickscan uit te voeren creëer je een helder speelveld om op verder te bouwen.
Meer info over de inzet van financieringsinstrumenten zoals een Social Impact Bond of ESCO en de passende rollen als overheid hierbij? Als overheid op zoek naar ondersteuning om anders te gaan samenwerken met o.a. private partijen en je rol te pakken in die samenwerking?
Aan de slag met de quickscan? Thomas Ticheloven neemt je graag mee.
