Grondruilfonds Peelvenen

Grondruilfonds Peelvenen ondersteunt transitie naar een sterk landelijk gebied

Dat er een grote opgave in het landelijk gebied ligt, is duidelijk. Er moet iets gebeuren om te werken aan natuurdoelen en stikstofreductie, én een toekomstperspectief te bieden voor agrarische ondernemers. Tevens zijn zaken als droogte en wateroverlast, waterkwaliteit, bodemuitputting en leefbaarheid van belang, zoals ook het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) aangeeft. De Brabantse Provinciale Gedeputeerde Staten hebben daarom ingestemd met de vorming van het grondruilfonds. Hierdoor komt ruim € 8 miljoen beschikbaar om gronden aan te kopen, om die, onder andere, van intensieve landbouw te transformeren naar extensievere vormen van landbouw en te werken aan natuur- en waterdoelstellingen. Tegelijkertijd biedt dit perspectief voor agrarische ondernemers. KplusV is samen met Rebel Group gevraagd om het grondruilfonds uit te werken.

Slimme combinaties van oplossingen

Door grondruil in te zetten, wisselt grond van eigenaar, waarbij nieuwe eigenaren naar duurzaam gebruik van de grond gaan. De provincie Noord-Brabant zoekt samen met betrokkenen naar slimme combinaties die een sterkere natuur, voldoende water met een betere kwaliteit, een goede bodem en de toekomst van de landbouw ondersteunen. Juist in de zones rondom een natuurgebied of beekdal die grotendeels agrarisch gebruikt worden, liggen kansen voor deze slimme combinaties. De (ruil)grond is dan ook een voorwaarde om natuur, landschap, landbouw én onze gezondheid op orde te krijgen.

Het in de Peelvenen voorkomende hoogveen komt nog maar op een paar plekken in Nederland voor. Dat betekent dat ze beschermd moeten worden. Belangrijk is het herstel van het hoogveen, naast ontwikkeling van de landbouw, recreatie en toerisme. Provincie Noord-Brabant heeft daarom in de Peelvenen het voornemen om een pilot te starten, waarbij de verschillende partners in de regio samenwerken om grond zo goed mogelijk in te zetten. Dit verhoogd de grondmobiliteit en levert zo een bijdragen aan de Gebiedsgerichte Aanpak (GGA) en de natuurdoelstellingen.

Een uniek grondruilfonds

KplusV is samen met Rebel Group gevraagd om een grondruilfonds uit te werken, om de transitie naar een sterk landelijk gebied in Noord-Brabant mogelijk te maken. Wij hebben een inhoudelijk businessplan, financiële doorrekening en de mogelijke structuur uitgewerkt voor het fonds. Het grondruilfonds koopt grond aan en beheert en verkoopt de grond zodra een geschikte toepassing of gebruiker is gevonden.

"Iets nieuws ontwikkelen in gebiedsgerichte aanpak is spannend. Alles is nieuw en dus onzeker en er zijn nog geen of weinig referenties. KplusV heeft ons geholpen om een helder overzicht te maken, waardoor er onderbouwing is ontstaan om bestuurlijke keuzes te maken. Dit geeft inzicht en comfort."

Wouter Bollen, Strateeg Instrumenten & Grond en lid regieteam GGA bij Provincie Noord-Brabant

Het idee van grondruil is niet nieuw, dat gebeurt al jaren. Het inrichten van een fonds voor de georganiseerde ruil van gronden is wel uniek. Het is het eerste experiment in Nederland om op deze manier een financieringsinstrument in te zetten voor de stimulering van de gebiedsdoelen. In de aansturing van het grondruilfonds zijn vertegenwoordigers van verschillende partijen, zoals boeren, terreinbeheerders, waterschappen, gemeenten en provincie vertegenwoordigd. Zij hadden zich in de Peel al verenigd in een gebiedscommissie, waardoor hier het grondruilfonds snel van start kan.

Het fonds start in de Peelvenen. Het is de bedoeling om op basis van de ervaringen uit dit fonds op te schalen naar andere gebieden.

Deel