Istock 1330498048

5 redenen waarom de financiering van maatschappelijke transities moeizaam verloopt

7 november 2023

In de snel evoluerende wereld van vandaag worden maatschappelijke transities zoals de overgang naar duurzame energie, de circulaire economie, digitalisering en klimaatadaptatie steeds urgenter. Nederland staat voor immense uitdagingen op deze terreinen en effectieve financiering is cruciaal om deze transities te versnellen. In een whitepaper gedeeld door onze adviseurs Financieren, Edwin Netjes, Erik Siepelinga en Thomas Ticheloven, wordt de complexiteit van transitiefinanciering uiteengezet en hoe het de versnelling van maatschappelijke transities in de weg kan staan.

Waarom loopt de financiering van deze transities zo moeizaam? Hier presenteren we in het kort vijf redenen die de hobbelige weg van transitie-financiering verduidelijken:

1. We doen te weinig

Het is belangrijk dat we meer inzetten op het ontwikkelen en uitvoeren van projecten in een transitie, in plaats van dat we eerst 100% overeenstemming bereiken over hetgeen waaraan gewerkt wordt. Door activiteiten op te starten komen zaken in beweging en wordt duidelijker wat wel en niet werkt om de transitie verder te brengen. We blijven steken als we alleen maar blijven overleggen.

2. Er is te weinig passende financiering beschikbaar voor transities

Financiering door de markt is nodig om transities door te maken en waar mogelijk te versnellen. Op dit moment is er nog te weinig passende financiering beschikbaar voor de financiering van transities. Dit zien wij terug in ons onderzoek naar circulair financieren waarin wij mogelijk knelpunten hebben geïdentificeerd. De markt is zich steeds meer aan het organiseren.

3. De korte tijdshorizon van financiers en politiek sluit niet aan bij lange transities

Veranderingen van complexe opgaven die ons allemaal aangaan, vragen om een langetermijn-aanpak. Dit sluit echter onvoldoende aan bij het huidige politieke- en financiële systeem. Hierin is kortetermijn-rendement, bijvoorbeeld in de vorm van stemmen in de politiek, namelijk leidend. Dat is waar hoofdrolspelers aan het systeem op worden afgerekend.

4. Er is onvoldoende ontwikkelkracht

In beginsel is de hoeveelheid geld niet het probleem om de grote transities te versnellen. Cruciaal is echter de ontwikkelkracht om goede projecten of programma’s op te zetten die financierbaar zijn. Deze ontwikkelkracht is op dit moment onvoldoende aanwezig, zowel bekostiging als capaciteit, en heeft niet de juiste kwaliteit. Kansen blijven liggen of worden niet gerealiseerd. Geld blijft op de plank liggen.

5. Er is onvoldoende afstemming tussen de overheid en de markt

In een vrije markteconomie houdt de markt zichzelf in balans en wordt vraag en aanbod op elkaar afgestemd, zodat je een maatschappelijk gewenst niveau bereikt. Echter, door diverse oorzaken vindt deze afstemming niet altijd plaats en kan worden gesproken over marktfalen. Het is onze overtuiging dat deze insteek geen stand houdt, als het gaat om de transitieopgaven die voorliggen.

Helaas leidt de moeizame financiering ertoe dat de gestelde doelen niet worden bereikt, en het beschikbare geld onbenut blijft. Het is essentieel dat er actie wordt ondernomen om financiering effectiever in te zetten. Lees onze whitepaper waarin we aan de hand van vijf statements aangeven hoe we transities kunnen versnellen.

Aan geld geen gebrek - Hoe financiering het verschil maakt voor de transities
Deel